Een warmtenet of koudenet is een systeem dat warmte of koeling verdeelt aan meerdere afnemers in een straat, wijk of stad. We noemen dit ook stadsverwarming of -koeling
Warmtenetten brengen via ondergrondse, geïsoleerde buizen warmte uit centrale warmtebronnen naar meerdere warmteverbruikers. Het warmtenet functioneert als een heel grote centrale verwarming op de schaal van een wijk, stad of zelfs regio. Koudenetten zijn een vergelijkbare oplossing voor de collectieve levering van koeling, via een leidingnet aan grote afnemers.
De warmteklanten kunnen heel divers zijn: bedrijven, tertiaire sector, woningen, publieke gebouwen,… De warmte wordt via water of via stoom in een gesloten netwerk getransporteerd, met aparte leidingen voor de aanvoer en de retour. Het water dat naar de afnemers stroomt is warmer dan het water dat in de retourleiding stroomt.
Het water geeft zijn warmte af bij een afnemer via een warmtewisselaar, waardoor het water afkoelt vooraleer het terug naar de bron vloeit. Die warmtewisselaar geeft de warmte door aan de binneninstallatie, voor ruimteverwarming en sanitair warm water, of voor industriële proceswarmte.
Warmtenetten zijn geen duurzame bron op zich, maar een transportmiddel voor collectieve warmtevoorziening. De duurzaamheid hangt dus af van de warmtebronnen die uiteindelijk gekozen worden. Het gebruik van restwarmte is goed voor de energie-efficiëntie. Die warmte zou anders verloren gaan (bv. via een koeltoren of in een rivier), waardoor de energiebron niet ten volle benut wordt.
In vergelijking met een aantal andere landen, zoals bijvoorbeeld Denemarken, Zweden en Finland, heeft Vlaanderen een bescheiden aantal warmtenetten. We merken de laatste jaren wel duidelijke groei in het aantal projecten.
In onderstaande warmtenetkaart geven we weer welke netten gemeld zijn.
Gezinnen die wonen in een woning met een aansluiting op een warmtenet , worden beschermd door sociale beschermingsmaatregelen.
In de eerste helft van 2019 kreeg de VREG voor het eerst taken toegewezen in verband met warmte- en koudenetten. De taken bestaan vooral uit:
Wilt u meer informatie over warmte-en koudenetten? U vindt meer info op onze pagina's voor de Energiesector.